کارگاه علمی- پژوهشی روش تدریس احکام2

خلاصه مطالب پست قبل
 1. شک در خروج: عدم خروج؛ 2. شک در خون بودن (جنس): عدم خون؛ 3.  شک در محل خروج خون: عدم حدث. در سه مورد آخر چون شک در موضوع است، نیاز به جستجو ندارد. 
خون مشتبه بین حیض و بکارت و جراحت، این­جا شک در نوع حکم است و هنگام شک باید تکلیف مشخص شود. بنابراین،  باید تفحص از موضوع کرد تا نوع تکلیف مشخص شود: 
1. اختیار (آزمایش) ممکن است؛ الف) مشتبه بین حیض و بکارت: مقداری پنبه را در ابتدای مجرا قرار می­دهد و به آرامی خارج می­کند. اگر به شکل مطوق (دور پنبه) آلوده بود، خون بکارت است و اگر روی پنبه آلوده بود، حیض است. ب) مشتبه بین حیض و جراحت: پنبه­ای که برای آزمایش است، اگر سمت راست آن آلوده شده، خون جراحت است. اگر از سمت چپ خارج شده، خون حیض است.
 2. آزمایش ممکن نیست؛ الف) حالت سابق معلوم است: بنا را بر حالت سابق می­گذارد به شرطی که مخالفت یا شرایط حیض نداشته باشد. برای مثال اگر بعد از ده روز از ابتدای حیض باشد، دیگر حیض نیست، بلکه استحاضه است و اگر سابقه طهر داشته و حالا نمی­داند چیست، حکم طاهر را دارد. ب) حالت سابق معلوم نیست: جمع بین تروک حائض و اعمال طاهر؛   اقسام زنان حائض در ابتدا باید تذکر داد که مهم شرایط حیض است و زن هرگاه از خون پاک شد، باید غسل حیض کند و عبادات خود را شروع نماید. تقسیماتی که در ذیل می­آید، زمانی کاربرد اصلی آن ظاهر می­شود که زن خونش از ده روز بگذرد که برای مشخص کردن ایام حیض و استحاضه او نوع عادتش که در قبل از عبور خون از ده روز وجود داشته، مؤثر است.
 الف) حائضی که صاحب عادت است که انواع آن عبارتند از: وقیته؛ عددیه؛ وقتیه و عددیه. 
1. صاحب عادت وقتیه؛ به زنی گفته می­شود که شروع خون دیدنش منظم است، ولی پایان عادت او نظم خاصی ندارد. اقسام آن عبارتند از: الف) اول هر ماه خون می­بیند و ممکن است در ماهی پنج روز و در ماه دیگر هفت روز خون ببیند و تمام این پنج روز و یا هفت روز آلوده است. ب) اول هر ماه خون ببیند و بیش از سه روز آلوده است و سپس پاکی دارد و پس از آن آلودگی دارد و مجموع ایام دو خون و پاکی آن بیش از ده روز نیست. ج) خانمی چند ماه پشت سر هم خون می­بیند، ولی از اول هر ماه خون او صفات حیض را دارد و ایامی که خون صفات حیض را دارد کمتر از ده روز بوده و در هر ماه تعداد آن متفاوت است. تذکر: به این زن مستمره‌الدم گفته می­شود و به عادت حاصل از این نوع خون­ریزی عادت حاصل از صفات یا حاصل از تمییز گویند. 
2. صاحب عادت عددیه؛ الف) خانمی که هر بار خون دیدن او با فاصله و نظم اقل طهر (10 روز) یا بیش­تر است که تاریخ شروع آن منظم نیست، ولی تعداد روزهای منظم دارد؛ یعنی هر بار مثلاً هفت روز کاملاً خون می­بیند. ب) خانمی که هر بار خون دیدن او با فاصله و نظم اقل طهر (10 روز) یا بیش­تر است که تاریخ شروع آن منظم نیست، ولی تعداد روزهای منظم دارد. مثلاً هر بار سه روز یا بیش­تر خون دیده، سپس چند روز پاک می­شود و سپس چند روز خون می­بیند که مجموع دو خون و طهر بین آن، بیش از ده روز نبوده، ولی تعداد ایام آن منظم است. مثلاً مجموع این ایام در هر بار هشت روز است. ج) خانمی که به طور مستمر چند ماه خون می­بیند و در هر بار چند روز آن (که در هر بار به یک اندازه است) خون او صفات حیض دارد و بقیه صفات استحاضه دارد. برای مثال هر بار نه روز صفات حیض دارد. 
3. صاحب عادت وقتیه و عددیه؛ الف) خانمی چند ماه پشت سرهم، اول ماه و به مدت هفت روز خون ببیند. ب) خانمی چند ماه پشت سرهم، اول ماه سه روز یا بیش­تر خون می­بیند و چند روز پاک است و سپس دوباره خون می­بیند که مجموع دو خون و پاکی وسط بیش از ده روز نیست، ولی منظم است. برای مثال هر ماه نه روز خون می­بیند. ج) خانمی که مستمره‌الدم است: اول هر ماه به مدت شش روز خون او صفات حیض دارد و بقیه آن صفات استحاضه دارد. ب) حائضی که صاحب عادت نیست که انواع آن عبارتند از: مبتدئه؛ مضطربه؛ ناسیه. مبتدئه: خانمی که اولین بار است که خون می­بیند. مضطربه: خانمی که عادت او نظم خاصی ندارد نه در شروع وقت آن و نه در تعداد ایام. ناسیه: خانمی که زمان شروع و تعداد ایام عادت خویش را فراموش نموده است. 
نکته: آنچه در بالا آمد، نظرات امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) و برخی مراجع می­باشد، ولی باید دقت داشت: الف) در موارد ب سه نوع عادت که پاکی بین است چند نظر وجود دارد: 
1- طبق نظر امام(ره) و مقاله معظم رهبری(مدظله العالی) حیض است. 
2- حکم پاکی را دارد، یعنی زن در پاکی­های ایام عادت موظف است غسل حیض کند عبادت خود را انجام دهد و حکم زن­های پاک را دارد که طبق نظر آیات عظام مکارم و شبیری زنجانی است، حتی اگر پاکی به اندازه انجام غسل و نماز باشد، باید غسل کند و نماز بخواند. 

کارگاه علمی-پژوهشی روش تدریس احکام

مقدمه:
برخی اصطلاحات در عرف معنای خاصی دارد که در اصول شرعی قابل قبول نیست یا در بعضی موارد محدود شده است. یکی از این موارد، مباحث مربوط به حیض می‌باشد.
در عرف به هر خونی که از زن خارج می‌شود را حیض می‌گویند، اما در شرع این تعریف محدود به داشتن شرایط تشکیل خون است و مشهور علمای شیعه، آن‌ را هفت شرط می‌دانند، البته ممکن است اختلافاتی در تعاریف این شروط وجود داشته باشد.
  شرایط خون حیض

تعیین قبله و اوقات شرعی

دعوتبه شناخت مواضع خورشید، در حقیقت فراخوانى به محاسبات دقیق ریاضى- فیزیکى و شناختستارگان و کواکب است.
اثر تمدنى رؤیت خورشید، در روزگار رسول اکرم(ص) بروز کرد و در دوره‌هاى بعد، بیشتر تجلى یافت و مسلمانان نه فقط در خورشیدشناسى و ستاره­شناسى، بلکه در دانش­هاى ریاضى، فیزیک، شیمجیغرافیا و... پیروزی­هاى چشم­گیرى به دست آوردند و در علوم مختلف، پیشروان وسرآمدان عصر خود بودند.
اهمیت اعمال عبادى در نزد مسلمین و نیز اهمیت تعیین قبله براى نماز، سبب شد که آنان به پى‌گیرى حرکت خورشید و ماه و دیگر ستاره‌ها و سیاره­ها و موضوع گاه‌شمارى توجه ویژه نشان دهند و در علم نجوم و گاه‌شمارى به پیشرفت­هاى بزرگ نایل شوند و چون آگاهى از علم محاسبات و ریاضیات، لازمه تحقیقات نجومى است، طبیعتاً در زمینه علوم ریاضى نیز پیشرفت­هاى شگرفى حاصل شد.
استاد: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای رحمانی

آشنایی غسل میت

مباحث مطروحه در کارگاه علمی-پژوهشی « آشنایی با غسل میّت»
استاد: سرکار خانم‌ها خلیلی و کراماتی
 احکام غسل میّت
- واجب است میّت را سه غسل بدهند، اوّل: با آبى که با سدر مخلوط باشد. دوم: با آبى که با کافور مخلوط باشد. سوم: با آب خالص.

- اگر سدر و کافور یا یکى از اینها پیدا نشود، یا استعمال آن جایز نباشد مثلا غصبى باشد، باید به جاى هر کدام که ممکن نیست، میّت را با آب خالص غسل بدهند.

- کسى که میّت را غسل مى دهد، باید مسلمان، دوازده امامى، بالغ و عاقل بوده و مسائل غسل را نیز بداند، امّا اگر میّت، دوازده امامى نیست لازم نیست غسل دهنده، دوازده امامى باشد.

- بچّه سقط شده، اگر چهار ماه یا بیشتر دارد، باید غسل داده شود و اگر چهار ماه ندارد، باید در پارچه اى بپیچند و دفن کنند.