بازدید از موزه فقه و زندگی

                                             شرح بازدید موزه شناسی احکام فقهی

مکان: موزه شناسی احکام فقهی

موزه شناسی احکام فقهی در سال 1391 به همت حجت الاسلام فلاح زاده تأسیس گردیده است و متشکل از پنج گروه فقهی می باشد:

1. فقه و جزا

از جمله اشیایی که در غرفه فقه و جزا به نمایش گذاشته شده است، می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

✓ کتب ضالّه

کتب ضالّه، کتبی هستند که نسبت به قرآن، نهج البلاغه، قبور اهل بیت و سایر مسائل دینی و اعتقادی، شبهات زیادی را وارد کرده و موجب گمراهی و بی دینی افراد می شوند. لذا علاوه بر خواندن، نگه داری و خرید و فروش آنها نیز حرام می باشد.

✓ لباس شهرت

لباس شهرت، لباسی است که از نظر دوخت، شکل ظاهری و ...، به گونه ای دوخته شده که باعث انگشت نما شدن انسان در بین مردم می شود. لذا پوشیدن آن حرام است.

البته لباس قوم و قبیله و لباس صنف با لباس شهرت فرق دارد و جزء لباس شهرت محسوب نمی شود. 

✓ مشروبات الکلی

استعمال مشروبات الکلی از آن جهت که موجب زایل شدن عقل انسان می شوند، حرام است. 

نگه داری شیشه ها و ظرف های مشروبات الکلی نیز از آن جهت که انسان را در معرض تهمت قرار می دهد و موجب تبلیغ مارک شیشه های الکلی می شود، حرام است.

✓ مواد مخدر

حدود 12 نوع ماده ی مخدر طبیعی و صنعتی وجود دارد که خوردن و استعمال همه ی آنها حرام است. حتی سیگار و قلیون نیز طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی حرام است. خشخاش جزء گیاهان محسوب می شود و تا زمانیکه ضرری برای بدن نداشته باشد حرام نیست.

✓ آلات جرم و جنایت

حمل چاقو و اسلحه بدون مجوز رسمی حرام و غیرقانونی است.

✓ آلات موسیقی

آلات موسیقی، آلات مشترکی هستند که  ممکن است هم در جالس لهو و لعب استفاده می شود و هم در مجالس عزاداری و مولودی اهل بیت. لذا اگر برای امور حرام مانند لهو و لعب استعمال شوند، حرام هستند و اگر در غیر موارد حرام استعمال شوند، اشکالی ندارد. 

✓ ماهواره

نگهداری ماهواره ها بدون مجوز، غیر قانونی است و دیدن فیلم ها و شبکه های ماهواره ای مستهجن و شبکه های ضالّه، حرام است.

✓ نعل و پاستور

از آلات قمار به حساب می آیند و حرامند. 

اما شطرنج زمانی حرام است که در هنگام بازی شرط بندی صورت بگیرد.

نعل اسل و خوش یمنی اش جزء خرافه های مردم شناخته شده و حرام است.

✓ آلات سحر و جادو

اگر به نیت صدمه زدن و طلسم دیگران به کارگرفته شوند، حرام هستند و اگر برای نجات دادن دیگران به کار گرفته شود، اشکالی ندارد چنانکه شیخ بهایی این کار را انجام می داده است.

✓ جناق مرغ

دو نفر برای شرط بندی بر سر چیزی آن را می شکنند و حرام است.

2. فقه و تغذیه

این غرفه به عنوان فقه کاربردی برای مردم کاربرد دارد. در واقع ملاک های حرام گوشت یا حلال گوشت بودن حیوانات معرفی می شود و انسان براساس آن ملاک ها می تواند حلال یا حرام گوشت بودن انواع حیوانات را تشخیص دهد.

سیزده گروه از حیواناتی که مسخ شده اند، خوردنشان حرام است، مانند: خفاش، طاووس، مار ماهی، خرس، بوزینه، خرگوش، فیل، ستاره ی دریایی و ... . خداوند در قرآن کریم می فرماید: «و إذا الوحوش حُشِرَت»؛ یعنی انسانها در قیامت به وسیله ی اعمالشان تجسم می یابند و چه بسا به شکل حیوانات مسخ شده محشور شوند.

نکته: به نظر آیت الله سیستانی خوردن طاووس اشکالی ندارد.

✓ حیوانات دریایی

گوشت خرچنگ ها، صدف ها، مرجان ها و ماهی های مرکب حرام است. اما کوسه ماهی مورد بحث است که طبق نظر مقام معظم رهبری و آیت الله بهجت حلال است؛ زیرا به تشخیص کارشناسان اگر بگوییم کوسه ماهی پولک دارد ولو اینکه با چشم عادی دیده نشود، حلال است. اما برخی از فقهاء گویند اگر پولک کوسه ماهی با چشم دیده نشود، حرام است.

✓ حیوانات خشکی

• حشرات

از نظر جانورشناسان حشره به حیواناتی گفته می شود که بی مهره اند. ولی از منظر فقه به جزء بی مهرگان، حیواناتی که داخل زمین زندگی می کنند، مثل مار، موش، خارپشت، سوسمار و لاک پشت جزء حشرات به شمار می روند. خوردن کلیه حشرات به جز ملح حرام است.

• خوک

خداوند در قرآن کریم می فرماید: «خنزیر (خوک) حرام است». دو نوع خوک داریم: خوک اهلی و خوک وحشی که هیچ فرقی در حکم ندارند.

• سگ

در روایات آمده که سگ نجس و حرام گوشت است.

• الاغ، اسب، قاطر

جزو مکروهات هستند.

• ملاک در حلال و حرام گوشت بودن سایر حیوانات در خشکی:

1. دندان

ابتدا به دندان های حیوان نگاه می کنیم، اگر حیوان دندان های تیز داشته باشد، حرام گوشت است و اگر دندان های پهن داشته و علف خوار باشد، حلال گوشت است. 

استثناء: خرگوش، کانگورو و جوجه تیغی گیاه خوارند ولی حرام گوشت هستند.

2. دست و پا

چنانچه حیوان پنجه داشته باشد، حرام گوشت هستند؛ چه ریز باشد مانند موش، خفاش و ...، و چه درشت باشد، مانند خرس، ببر، شیر و ... .

✓ پرندگان

در پرندگان باید به موارد ذیل توجه نمود:

▷ نحوه ی پرواز 

پرندگانی مانند عقاب و پلیکان که با یک بار بال زدن ساعات زیادی و مسافت طولانی را در آسمان پرواز می کنند

، حرام گوشت هستند و صفیف نام دارند.

اما پرندگانی مانند مرغابی، بلدرچین و کبوتر که زیاد و پشت سر هم بال می زنند، حلال گوشت هستند و دفیف نام دارند.

▷ چنگال

پرندگانی مانند عقاب که چنگال داشته و بوسیله آن شکار می کنند، حرام گوشت هستند. در مقابل چنانچه پرنده ای چنگال داشته ولی بوسیله ی آن شاخه ای را نگه میدارد یا زمین را می کند، حرام گوشت نیست.

▷ ناخن پنجه های پا

پرندگانی مانند قو، قرقاول، مرغابی، خروس و ...، که در پنجه پایشان، ناخن کوچکی بیرون زده، حلال گوشت هستند.

▷ چینه دان و سنگ دان

یکی از معیار های حلیت در پرندگان، داشتن چینه دان و سنگ دان با یکدیگر است. لذا پرندگانی که فقط سنگدان دارند، مانند مرغان دریایی و پرندگانی که فقط چینه دان دارند، مانند کرکس، حرام گوشت هستند.

✓ پوست حیوانات

اگر حیوانات ذبح شرعی شده باشند، پوست و گوشت حیوان پاک است. اما اگر حیوان بر اثر تصادف یا بیماری بمیرد، هم نجس و هم حرام است.

شرایط ذبح شرعی عبارت است از:

• حیوان هنگام ذبح رو به قبله باشد؛

• زیر خرخره حیوان با چاقوی آهنی یا استیل بریده شده باشد؛

• هنگام ذبح، بسم الله یا یکی از اسماء خداوند برده شود.

حیواناتی مثل گربه، پلنگ و شیر اگر ذبح شرعی شوند، پوستشان پاک است و می توان از آن در صنعت استفاده نمود ولی هنگام نماز نباید اجزاء حیوان حرام گوشت به همراه داشته باشیم.

نکته:

◈ آدامس ها

آدامس تریدِنت عقم کننده بوده و خوردنش حرام است. هچنین آدامس فایو نیز نجس بوده و خوردنش حرام است. 

◈ قرص گلوبیمز

قرص گلوبیمز برای کمبود آهن تجویز می شود. درحالیکه قرص از خون منجمد گاو درست شده است. لذا نجس بوده و خوردنش حرام می باشد.

◈ پاستیل

پاستیل یا ژلاتین هایی که در کشورهای خارجی تولید می شوند، از خوک درست شده اند و نجس هستند، ولی در کشورهای اسلامی از گاو تهیه می شود.

◈ ماء الشعیر

ماء الشعیر های خارجی در ساخت و تولیدشان از الکل استفاده می شود. چنانچه میزان الکل بیش از 2 درصد باشد، نجس است؛ زیرا مست کننده و مسکر می شود.

◈ رد گول

این نوشیدنی انرژی زا، حرام و نجس است. چون چهل درصد آن از منی گاو تشکیل شده است.

◈ پپسی

از کبد جنین انسان تهیه می شود.

3. اقتصاد و فقه

4. فقه و عبادات

5. گروه بنیادین که کارهای پژوهشی انجام می دهند.